Menarka-Mensturacioni i parë

Trupi i një femre ndryshon nga lindja deri në një moment që ështe gati për tu bërë nënë. Ky moment finalizohet me ardhjen e zakoneve/periodave apo menstruacionet. Kjo mund të jetë një gjë e frikshme por nëse ju jeni të mirëinformuara dhe të përgatitura, mund të lini çdo frikë mënjanë rreth menstruacioneve.

Shpesh në jetën e përditshme ne dëgjojmë të flitet për to me emra të ndryshëm si; “cikli”, “mujoret”, “ato”, “tezet”,  “menset”, ‘krushkat”, etj, por ne e dimë fare mirë që është fjala për periodat.

Emri mjekësor që përdoret për periodat është mensturacion.

Periudha e menstruacionit tuaj të parë është quajtur menarka. Menarka është një stad i rëndësishëm në jetën e një vajze të re të cilën çdo femër e kalon në jetë. Kjo mund të jetë interesante, e frikshme, dhe çdo femër mund ta ndiejë në mënyra të ndryshme kur kjo ndodh. Por sido që të ndiheni, fillimi i mensturacioneve është shënja që ju keni kaluar nga adoleshenca në moshën e gruas. Kjo nuk do të thotë që ju tani jeni me e vjetër por që trupi juaj është tani i përgatitur fizikisht për të patur një fëmijë. Megjithëse shumë njerëz sot, e shohin menarkën si një stad të rëndësishëm në jetën e një vajzë të re.

Ju mund ta vini re si një pikë gjaku në të brendshmet tuaja kur ju shkoni në banjë ose kur ndëroni të brendshmet. Kjo pikë gjaku duket kafe e errët ose e kuqe e shkëlqyshme, kështu që mos u shqetësoni nëse nuk është ngjyra që ju prisnit. Që nga ky moment e tutje ju do të keni një cikël menstrual karakteristik, sipas trupit tuaj.

Çdo grua ka ciklin e vet individual menstrual që zakonisht është nga 21 në 40 ditë. Çdo menstruacion zgjat nga 3 deri 7 ditë. Në fillim mensturacionet mund të mos vinë rregullish çdo muaj dhe kjo mund të zgjasë deri 2 vjet sa të normalizohen mensturacionet.

Mosha e menarkës

Menarka zakonisht ndodh rreth 2 vjet mbas zhvillimit të gjëndrave të gjoksit tek një vajzë dhe 4 deri 6 muaj mbas rritjes së qimeve në regjonin pubik dhe nën sqetull. Mosha e menarkës ndryshon nga një kontinent në tjetrin dhe është rreth 12-13 vjeç. Çdo vit edhe më tepër pjekuria seksuale dhe rrjedhimisht menarka po spostohet drejt moshave më të vogla. Kështu që mos u shqetësoni nëse mensturacionet vinë midis moshës 9-16 vjeç.

Janë shumë faktorë që ndikojnë në moshën e menarkës. Vajza prej vëndeve dhe racave të ndryshme kanë një nivel zhvillimi të ndryshëm. Ju mund të dëgjoni se shoqet tuaja kanë menstruacione dhe ju jo. Ju mund të jeni të shqetësuara se diçka mund të jetë gabim me ju. Qëndroni të sigurta se çdo vajzë zhvillon menstruacionet me rritëm të ndryshëm. Por, nëse ju nuk keni menarkë deri 15-16 vjeç duhet të shkoni tek mjeku për të përcaktuar nëse ka ndonjë problem. Shumë vajza të cilat janë nën peshë ose të nënushqyera, mund të kenë perioda me vonesë.

Shenjat e menarkës

Ju mund të ndjeni disa shënja kur ju vinë periodat tuaja të para. Ju mund të ndiheni të fryra ose nuk ndieheni rehat, mund të keni dhimbje koke të lehta, dhimbje mesi, ose këmbësh për pak orë ose ditë. Shënja më e zakonëshme në ditët e para të periodave është dhimbja e barkut e ngjashme me dhimbjen e stomakut. Në këtë rast mund të merrni një medikament për këto dhimbje. Ju mund të keni ndryshime emocionale përpara mensturacioneve. Mund të ndiheni të tensionuara, të mërzitura të nxehura, për shkak të çlirimit të hormoneve. Mos u mërzitni kalojnë shpejt.

Rite-Zakone lidhur me menarkën

Çdo popull reagon ndaj menarkës në mënyra të ndryshme. Disa kultura e pranojnë menarkën si një moment të rëndësishëm në jetën e vajzave dhe e festojnë atë për të mirëpritur vajzën në botën e moshës së gruas. Disa të tjerë e shohin menarkën vetëm si një ndodhi e parëndësishme në jetën e vajzës.

Historikisht menarka është festuar me rituale të detajuara. Grekët e lashte perzienin drithërat-misër e grurë me gjak menstrual për të festuar ardhjen e mensturacioneve të vajzës. Indianët i mbyllnin brënda vajzat e tyre gjate menarkës duke i mirepritur ato me ceremoni, 5 ditë me vonë, si gra. Sot gjithmonë e më tepër, shumë e më shumë nëna kanë filluar të krijojnë ritualet e tyre të personalizuara për menarkën duke përdorur muzikë, zbukurime, lule, dhe vallzime, për të festuar kalimin e vajzave të tyre nga periudha e vajzërisë në atë të gruas.

Madje ka edhe idera të pazakonta si psh “Muzeu i mensturacioneve”. Në një zone të Amerikës është hapur një muze me një subjekt të pazakontë “Muzeu i menstruacioneve” që i kushtohet ritualeve dhe kulturës së menstruacioneve. Muzeu është i hapur për publikun qysh nga 1994 dhe vizitorët mund të shohin ekspozita që tregojnë histori të veshjeve speciale të menstruacioneve, lines që përdoren gjatë mensturacioneve, të brëndshme, tampone e shumë gjëra të tjera.

 LGSH & AMSHC