“Po rritet ndjeshëm
numri i aborteve te
moshat e vogla”
Flet mjekja Rubena Moisiu: Duhet të përdoren metodat kontraceptive
Numri i përgjithshëm i aborteve ka pësuar ulje ndërkohë që janë shtuar rastet tek adoleshentët. Sipas mjekëve gjinekologë, kryerja e një aborti sidomos në moshë të re ka pasoja mjaft të rënda për shëndetin. Në intervistën e saj për gazetën, drejtoresha e maternitetit “Koço Gliozheni”, Rubena Moisiu tregon cilat janë këto pasoja dhe pse ka rëndësi sensibilizimi për metodat kontraceptive e këshillimi me mjekët.
Sa problem është
aborti sot në vendin tonë ?
Unë mund t’ju flas në bazë të shifrave dhe më pas
në bazë të atyre që ne mund të marrim vesh më mbrapa, pra pasi kryet procedura.
Përsa u përket shifrave, ne kemi një numër më të ulët për 2011 krahasuar me
2010. Ndërpreje vullnetare për vitin 2011 janë vetëm 405 si numër, pra aborte
nga 0-12 javë e shtatëzanisë, ajo çka është legale dhe që mund ta kryejë
çdo grua me dëshirën e saj, kjo sigurisht nuk ka vlerë për minorenët se
për moshën nën 18 vjeç duhet konsensusi i prindit, ose i tutorit për ata
që nuk jetojnë me familjen. Kështu që si numër është mjaft më i
ulët dhe ka qenë diku tek 620 për
vitin 2010. Kemi një rënie të numrit të aborteve. Mbase unë e konsideroj si
një nga sukseset e planifikimit familjar pasi aborti nuk duhet të
konsiderohet si metode e planifikimit familjar, është dështim i planifikimit
familjar por jo metodë. Por që mund të ketë edhe shumë arsye të tjera për uljen
e numrit të aborteve të cilat unë nuk mund t’i di me siguri. Mund të jetë
edhe një numër i madh klinikash private të hapura të licencuara për të kryer
aborte dhe mbase për arsye privatësie shumë gra mund të shkojnë aty. Ose mund
të ketë një ulje në total të numrit të aborteve në gjithë Shqipërinë, unë këtë
nuk e di, siç ka edhe ulje të numrit të lindjeve. Kjo është e ditur statistikisht
që është gati gjysmë për gjysmë numri i lindjeve në krahasim me 10 vjet më
parë.
Cilat janë
shkaqet që çojnë në kryerjen e një aborti?
Në bazë të ligjit atyre nuk ju kërkohet të tregojnë
shkakun, nuk janë fare të detyruara të tregojnë shkakun thjesht vijnë këtu me dëshirën për të kryer një procedurë. Kur paguajnë
një faturë karshi shtetit është e përcaktuar saktë dhe fikse
dhe nuk janë të detyra të tregojnë shkakun. Ne kemi luksin të kemi psikologe në
institucionin tonë, e cila merr kontakte me to pas kryerjes së
procedurës, përpara zakonisht nuk ka dëshirë të flasë asnjëra, dhe më pas mund
të thonë ndonjë arsye. Rezulton që arsyeja kryesore është ajo ekonomike, që do
të thotë kanë dy tre ose me shumë fëmijë dhe nuk dëshirojnë të kenë fëmijë të
tjerë dhe arsyeja e dytë janë lidhjet jashtëmartesore.
Cila është
mosha më e vogël që ka abortuar në maternitetin tuaj?
Tek ne mosha më e ulët ka qenë 14 vjeç, por bën përshtypje
fakti që megjithë rënien në total të numrit të aborteve , përqindja e aborteve
që zë grupmosha 14-18 vjeç ka ardhur në rritje , mund të them që zë rreth
8 % të numrit në total të aborteve , kjo shifër ka qenë shumë e ulët më parë
tek 2 apo 3%. Pra ka një rritje të përqindjes që zë në volumin total. Nuk
është se është një numër shumë i artë por progresivisht po vjen në rritje nga
viti në vit.
Duke qenë se
kemi nëj rritje të numrit ët adoleshentëve që kryejnë abort, cili është apeli
juaj?
Në ditët e sotme ka shumë mënyra për të marrë informacion
lidhur me metodat që bëjnë të mundur parandalimin e një shtatëzanie të
padëshirur. Sot të rinjtë po të hyjnë në internet kanë informacion të
saktë, edhe nëpër shkolla bëhet edukatë seksuale, pra ata kanë mundësi për të
marrë informacionin, kanë akses për ti arritur metodat, sepse çdo lloj metode
që ata mund të preferojnë është lehtësisht e gjendur në farmaci apo
maternitete, ndaj unë do t’ju këshilloja të marrin sa më shumë informacion por
asnjëherë të mos vendosin vetë për metodën që do të zgjedhin, gjithmonë metoda
duhet zgjedhur në bashkëpunim dhe në këshillim me mjekun obstetër
gjinekolog dhe jo thjeshtë në kokën e tyre sepse na ka ndodhur shpesh që
kanë nisur një metodë kontraceptive le të themi me kokën e tyre pa u
këshilluar me mjekun dhe më pas kanë ndodhur gabime ose dështim të
metodës kontraceptive deri në shtatzëni sepse nuk janë këshilluar me
mjekun.
Cilat janë
pasojat e një aborti?
Nuk po ju hy dëmtimeve psikologjike pasi edhe ana
psikologjike është mjaft ndikuese në këto raste, shumë nga këto vajza më tej
kanë frike të kryejnë marrëdhënie sepse kanë frikë nga një shtazani
tjetër e padëshiruar, marrin edhe një farë fobie nga gjinia e kundërt dhe e
përjetojnë atë abort mjaft keq. Por dua t’u hyj pasojave mjekësor që lë aborti
dhe sidomos aborti i parë dhe sidomos kur bëhet në një moshë mjaft të re kur
akoma pjekuria e organizmit nuk ka arritur kulimin e saj fillojnë
që nga infeksionet e lehta, të cilat janë mbase lehtësisht të kurueshme, por që
këto infeksionet e lehta nëse nuk kurohen mund të kalojnë deri në infeksion të
tubave, mund të kalojnë deri në faktin që kjo vajzë mund të mos jetë në
gjendje më të riprodhojë atëherë kur ajo do të të dojë fëmijë, dhe kjo vetëm
për hir të infeksionit ë marrë nga një abort. Dhe ajo çka është akoma më
e rëndë mund të ndodhi gjatë kryerjes së procedurës një komplikacion që
ne e quajmë perforacion por që e thënë shqip është shpim i hapësirës së mitrës,
është një komplikacion që njihet fatmirësisht ndodh rrallë por mund të ndodh
dhe ka raste të cilat kanë përfunduar në heqjen e mitrës pas këtij
komplikacioni që do të thotë ti thotë lamtumirë përgjithmonë mundësisë për tu
bërë nënë.
Lidhja e Gazetareve te Shendetit & Agjencia Per Mbrojtjen e Shoqerise Civile